شناسایی فون نماتدهای انگل گیاهی مزارع یونجه استان کردستان

در طی ماه‏های مختلف سال 1391 تعداد 60 نمونه مرکب خاک از فراریشه گیاهان یونجه در مزارع استان کردستان جمع‏آوری شد. نماتدهای موجود با استفاده از سری الک‏های خاکشویی و سانتریفیوژ استخراج و پس از کشتن و تثبیت شدن به گلیسیرین رسانده شد. سپس از نماتدها اسلایدهای میکروسکپی دائمی تهیه و با استفاده از میکروسکپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. نماتدهای ریشه گرهی (meloidogyne spp.) نیز بر روی گیاه گوجه فرنگی خالص سازی و تکثیر شده و شناسایی گونه‏ها بر اساس ویژگی‏های ریخت‏شناسی و ریخت‏سنجی لاروهای سن دو و برش عرضی انتهای بدن نماتد ماده انجام شد. در مجموع 28 گونه به شرح ذیل مورد شناسایی قرار گرفت: amplimerlinius globigerus, a. macrurus, aphelenchoides parabicaudatus, aphelenchus avenae,criconemoides informis, diphtherophora tenera, ditylenchus dipsaci, helicotylenchus digonicus, h. vulgaris, meloidogyne hapla, m. javanica, merlinius brevidens, m. microdorus, m. nanus, m. nothus, mesocriconema antipolitanum, m. curvatum, m. xenoplax, paratylenchus nawadus, pratylenchoides ritteri, pratylenchus crenatus, p. neglectus, p. pseudopratensis, p. thornei, scutylenchus rugosus, trophurus ussuriensis, tylenchorhynchus parvus, xiphinema pachtaicum and zygotylenchus guevarai. که در بین آنها گونه‏های d. tenera و p. nawadus برای اولین‏بار در ایران گزارش می‏شوند. دو گونه a. avenae و d. tenera عمدتا قارچ‏خوار هستند. نماتدهای مارپیچی(helicotylenchus spp.) و نماتدهای مولد زخم ریشه (pratylenchus spp.) با 3/58 و 7/56 درصد بیشترین دامنه پراکنش را دارا بودند. انجام بررسی‏های تکمیلی بر روی زیست‏شناسی و بیماری‏زایی نماتدهای انگل گیاهی مزارع یونجه استان کردستان و به ویژه بر روی نماتدهای مهمی مانند نماتد ساقه یونجه (d. dipsaci)، نماتدهای ریشه‏گرهی(m. javanica و m. hapla) و نماتدهای مولد زخم ریشه(pratylenchus spp.) توصیه ‏می‏شود.